1. Serverless là gì?

Serverless (không máy chủ) là một mô hình điện toán đám mây trong đó bạn không cần quản lý hạ tầng server trực tiếp. Thay vì thuê VPS, cài OS, thiết lập Nginx, PHP… thì với serverless, bạn chỉ cần viết code và deploy.

Nhà cung cấp sẽ tự động:

• Phân bổ tài nguyên khi cần
• Tự scale (co giãn) theo lưu lượng
• Tính phí theo số lần chạy (gọi là invocation), chứ không theo thời gian chạy liên tục

2. Ví dụ dễ hiểu

Thay vì duy trì 1 VPS $5/tháng để xử lý API form liên hệ, bạn có thể dùng serverless function (như Cloudflare Workers, AWS Lambda, hoặc Vultr FaaS) để xử lý mỗi lần gửi form:

• Khi có người gửi form: function kích hoạt → xử lý → trả kết quả → xong
• Khi không có người gửi: không tốn tài nguyên

3. Ưu điểm của serverless

Ưu điểm	Chi tiết
Không cần quản lý server	Không cần cập nhật OS, bảo mật, CPU, RAM
Scale tự động	Dễ dàng phục vụ hàng ngàn người dùng cùng lúc
Chi phí theo lượt dùng	Chỉ tốn tiền khi có request xảy ra
Triển khai nhanh	Thường chỉ cần push code là chạy

4. Hạn chế của serverless

• Không phù hợp với site luôn luôn chạy (như blog lớn, web realtime)
• Giới hạn thời gian chạy mỗi function (thường từ 5–30 giây)
• Khó debug hơn vì không có shell/SSH để kiểm tra như VPS
• Một số platform giới hạn ngôn ngữ (Cloudflare chỉ hỗ trợ JavaScript/TypeScript)

5. Các nhà cung cấp serverless phổ biến

Nền tảng	Ngôn ngữ hỗ trợ	Miễn phí
AWS Lambda	Node.js, Python, Go, Java, Ruby	1 triệu lượt gọi/tháng
Cloudflare Workers	JS, TS, WASM	100K request/ngày miễn phí
Vultr Serverless (beta)	JS, Python, Go (đang thử nghiệm)	Hiện chưa công bố rõ
Vercel Functions	JS, TS (tích hợp Next.js)	Giới hạn theo tài khoản

6. Khi nào nên dùng serverless?

Serverless rất phù hợp với các nhu cầu:

• Xử lý backend nhỏ gọn (API đơn giản, webhook, xử lý form)
• Website tĩnh cần gọi API nhẹ nhàng (Jamstack)
• Dự án demo, MVP, app nhỏ

Không nên dùng serverless cho blog WordPress, web Laravel lớn, hoặc các app chạy liên tục cần tài nguyên cao.

Kết luận

Serverless không thay thế VPS hay hosting truyền thống, nhưng là một công cụ mạnh mẽ khi bạn biết cách tận dụng. Với việc Vultr, Cloudflare, Vercel đều đã vào cuộc, serverless chắc chắn sẽ còn phát triển mạnh và phù hợp cho nhiều use case trong tương lai gần.

Hãy thử nghiệm serverless với một function đơn giản, và bạn sẽ thấy được sự “nhẹ nhàng” mà nó mang lại so với việc phải vận hành một máy chủ thật.

7. So sánh thực tế: Serverless vs VPS truyền thống

Để hiểu rõ hơn khi nào nên dùng serverless, cùng xem bảng so sánh các tình huống thực tế:

Tác vụ	Serverless	VPS truyền thống
Gửi email sau khi submit form	✅ Rất phù hợp, chỉ kích hoạt khi có request	❌ Luôn phải giữ mail service hoạt động
Xử lý ảnh upload (resize, watermark)	✅ Tốt với image function (Cloudflare, AWS)	✅ Làm được nhưng cần cài thêm thư viện
Web WordPress nhiều traffic	❌ Không phù hợp (WordPress không chạy serverless)	✅ VPS tối ưu tốt vẫn rất ổn định
API xử lý JSON, webhook	✅ Rất mạnh mẽ, tốc độ cao	✅ Làm được, nhưng tốn tài nguyên idle
Chạy cron định kỳ (tự động xóa bản ghi cũ)	✅ Kết hợp cron serverless (Cloudflare Schedule, AWS EventBridge)	✅ Dễ setup qua crontab

8. Dùng serverless từ đâu?

Nếu bạn muốn thử ngay, đây là vài cách khởi đầu đơn giản:

• Cloudflare Workers: miễn phí, dễ thử với code JS xử lý request
• Vultr Serverless (beta): giao diện đơn giản, tích hợp sẵn vùng chạy
• Netlify Functions: nếu bạn dùng site tĩnh hoặc Jamstack
• Vercel Functions: nếu bạn dùng Next.js thì rất thuận tiện

Đa phần các nền tảng đều có giới hạn miễn phí hàng tháng, rất phù hợp để học tập, thử nghiệm mà không sợ tốn phí.

Tổng kết lại

Serverless không phải “chìa khóa vạn năng”, nhưng là một công cụ cực kỳ hữu ích cho các tác vụ đơn giản, cần mở rộng linh hoạt hoặc tiết kiệm tài nguyên. Còn VPS vẫn là lựa chọn ổn định khi bạn cần toàn quyền kiểm soát.

Trong tương lai gần, có thể bạn sẽ dùng song song cả hai mô hình – site chính chạy trên VPS, còn API hay automation thì giao cho serverless xử lý nhẹ nhàng, nhanh gọn.